شناسایی و مطالعه بیماریزایی فوزاریوم های (.fusarium spp) عامل پوسیدگی ریشه و طبق پیاز در آذربایجان-شرقی و غربی

بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه و طبق پیاز در سراسر جهان وجود دارد و در چند سال اخیر در مناطق عمده کشت پیاز و به خصوص در استان آذربایجان شرقی گسترش زیادی پیدا کرده است و در حال حاضر مهمترین بیماری پیاز در ایران می‏باشد. بنابراین به منظور شناسایی و مطالعه بیماریزایی قارچ های فوزاریوم (fusarium spp.) عامل این بیماری در مناطق عمده کشت این محصول در دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی در تابستان 1391 از مزارع متعددی از این استان ها نمونه‏برداری به‏ عمل آمد. پس از انجام مراحل جداسازی و خالص‏سازی، در مجموع140 جدایه قارچ خالص‎سازی گردید. از جدایه‏های خالص شده 80 جدایه جهت انجام آزمون بیماری‏زایی روی غده پیاز انتخاب شدند که 42 تا از آن ها بیماریزا بودند. براساس ویژگی‏های مورفولوژیکی و داده‏های مولکولی حاصل از تکثیر قطعه مورد نظر توسط پرایمرهای اختصاصی گونه، هشت گونه فوزاریوم: fusarium solani، fusarium oxysporum، fusarium redolens ،fusarium subglutinan،fusarium. culmorum ، fusarium. avenaceum، fusarium proliferatum و fusarium crookwellens شناسایی شدند. از بین 42 جدایه مورد بررسی، 28/14% جدایه ها قدرت بیماریزایی شدید، 19/26% بیماریزایی نسبتا شدید، 48/40% بیماریزایی متوسط و بالاخره 05/19% جدایه ها بیماریزایی ضعیفی از خود نشان دادند. از 42 جدایه مورد مطالعه گونه f. solani، 40.48 %، f. oxysporum، 19.05 %، f. proliferatum، 14.29 %، f. redolens، 4.76 %، f. subglutinans، 2.38 %، f. culmorum، 7.14 %، f. avenaceum، 4.76 % و f. crookwellens، 2.38 % از کل جدایه ها را به خود اختصاص دادند. در این تحقیق، گونه‏ های f. avenaceum و f. crookwellensبرای اولین بار از روی پیاز در ایران و گونه های f. culmorum و f. subglutinans برای اولین بار از آذربایجان شرقی گزارش می‏شوند.